Obniżenie ścian pochwy i narządów miednicy mniejszej

Obniżenie narządów miednicy mniejszej (łac. descensus genitalis) to stan, w którym struktury takie jak pochwa, pęcherz moczowy, macica czy odbytnica przemieszczają się w dół z powodu osłabienia mięśni dna miednicy i więzadeł je podtrzymujących.
W zależności od tego, która część miednicy ulega obniżeniu, wyróżnia się:

• obniżenie przedniej ściany pochwy (cystocele) – gdy w stronę pochwy przemieszcza się pęcherz moczowy,
• obniżenie tylnej ściany pochwy (rectocele) – gdy w stronę pochwy uwypukla się odbytnica,
• obniżenie lub wypadanie macicy (uterine prolapse),
• wypadanie szczytu pochwy – po usunięciu macicy,
• obniżenie cewki moczowej
• obniżenie przebitej ściany pochwy bez obniżenia pęcherza moczowego,
• obniżenie tylnej ściany pochwy bez uwypuklania się odbytnicy.

Przyczyny obniżenia

Najczęstszą przyczyną jest osłabienie lub rozciągnięcie mięśni i tkanek dna miednicy, które tracą zdolność do utrzymywania narządów w prawidłowej pozycji. Do czynników ryzyka należą:

• porody drogami natury, szczególnie przy dużych dzieciach, nacięciu lub pęknięciu krocza,
• wielokrotne ciąże,
• okres menopauzy – spadek poziomu estrogenów zmniejsza elastyczność tkanek,
• przewlekłe zaparcia lub kaszel, które zwiększają ciśnienie śródbrzuszne,
• otyłość,
• dźwiganie ciężarów,
• siedzący tryb życia i brak aktywacji fizycznej osłabia mięśni nóg, pośladków, brzucha, kończyn górnych (siła rąk ma znaczenie dla obniżenia narządów),
• operacje ginekologiczne (np. po histerektomii),
• osłabienie mięśni głębokich i związane z nimi wady postawy (np. kolana szpotawe lub koślawe, zwiększona lordoza lędźwiowa, zmniejszona lordoza szyjna).

Objawy obniżenia

W początkowych etapach obniżenie może nie dawać wyraźnych objawów, jednak z czasem kobiety zauważają:

• uczucie ciężkości, ciągnięcia lub „pełności” w pochwie,
• wrażenie, jakby „coś opadało” lub „wypadło” z pochwy,
• ból lub dyskomfort w dole brzucha, nasilający się w pozycji stojącej,
• problemy z utrzymaniem moczu lub jego oddawaniem,
• trudności z wypróżnianiem, uczucie niepełnego opróżnienia odbytnicy,
• obniżoną satysfakcję ze współżycia, suchość pochwy, ból podczas stosunku,
• widoczne uwypuklenie w obrębie krocza.

Jak możemy Ci pomóc ?

W ocenie stopnia obniżenia stosuje się skale POP-Q (Pelvic Organ Prolapse Quantification), które określają poziom przemieszczenia narządów względem wejścia do pochwy. Fizjoterapeuta ocenia także siłę, elastyczność i koordynację mięśni dna miednicy oraz współpracę tych struktur z przeponą, oddechem i mięśniami głębokimi brzucha.

W wielu przypadkach fizjoterapia uroginekologiczna pozwala uniknąć zabiegu chirurgicznego lub skutecznie wspomóc rekonwalescencję po operacji. Celem terapii jest poprawa funkcji mięśni dna miednicy, zwiększenie ich siły i koordynacji oraz edukacja w zakresie prawidłowych wzorców ruchowych i oddechowych.

Terapia manualna i praca na tkankach miękkich

Poprzez delikatne techniki manualne fizjoterapeuta przywraca prawidłowe napięcie i ruchomość tkanek w obrębie krocza, miednicy i jamy brzusznej. Usprawnienie przepływu krwi i limfy poprawia odżywienie tkanek i ich zdolność do regeneracji.

Ćwiczenia mięśni dna miednicy

Trening ma na celu wzmocnienie osłabionych struktur oraz naukę prawidłowej aktywacji mięśni dna miednicy. Pod okiem specjalisty pacjentka uczy się, jak wykonywać ćwiczenia bez nadmiernego napinania brzucha, pośladków czy ud. Kluczowa jest koordynacja pracy mięśni dna miednicy z oddechem i mięśniami głębokimi tułowia.

Edukacja i profilaktyka

Fizjoterapeuta uczy, jak unikać czynników nasilających obniżenie, takich jak nieprawidłowe parcie, dźwiganie czy długotrwałe napięcie mięśni brzucha. Edukacja obejmuje również ergonomię codziennych czynności, naukę prawidłowego oddychania i utrzymywania postawy wspierającej dno miednicy.

Regularna fizjoterapia przynosi konkretne rezultaty, w tym:

• zmniejszenie uczucia ciężkości i dyskomfortu,
• poprawę napięcia i funkcji mięśni dna miednicy,
• zwiększenie komfortu podczas współżycia,
• poprawę kontroli mikcji i defekacji,
• poprawę jakości życia i pewności siebie.
  
  

Obniżenie ścian pochwy i narządów miednicy mniejszej to problem, który może dotyczyć kobiet w każdym wieku – zarówno po porodzie, jak i w okresie menopauzy. Dzięki odpowiednio prowadzonej fizjoterapii uroginekologicznej można wzmocnić mięśnie dna miednicy, przywrócić prawidłowe napięcie tkanek i znacznie poprawić jakość życia bez konieczności zabiegu chirurgicznego. Nie warto czekać, aż objawy się nasilą – wczesna interwencja fizjoterapeutyczna pozwala uzyskać najlepsze efekty terapeutyczne.